Jak unikać koszmarów, kilka praktycznych porad

Dlaczego śnią się koszmary? Co warunkuje pojawianie się w nocy koszmarów sennych? Pojawiają się one jako odpowiedź na przeżycia codzienności. Najczęściej dotyczą wydarzeń traumatycznych i są zobrazowaniem braków, jakie na co dzień odczuwamy, albo i tych, które nie do końca sobie uświadamiamy.

Czym są koszmary senne?

Koszmary senne pojawiają się podczas fazy REM, czyli drugiej fazy snu, którą pamiętamy po przebudzeniu i kojarzymy jako bardzo realistyczną. Ich przyczyn należy się doszukiwać się w codziennej aktywności i w trudnych przeżyciach, choć mechanizmy ich powstawania nadal nie są naukowo wyjaśnione.

Koszmary senne miewa każdy z nas, jedni częściej, inni rzadziej w zależności od tego, jak wygląda nasza codzienność. Te obrazy, które pojawiają się w naszej głowie podczas snu są uwarunkowanie psychologicznie.

Podczas snu widzimy różne obrazy. Jedne są bardzo przyjemne i bardzo nie chcemy się z nich obudzić, a rano chcemy jak najwięcej pamiętać, żeby umilić sobie dzień. Niektóre są jednak nie do końca przyjemne, a chęć zerwania z nimi jest tak wielka, że niejednokrotnie budzimy się ze snu zlani potem i głośno krzycząc.

Koszmary senne najczęściej odnoszą się do życia i śmierci. Śnią nam się wypadki samochodowe, katastrofy lotnicze – po prostu to, co aktualnie może nas dotyczyć lub o czym usłyszeliśmy na przykład w wiadomościach ze świata. Często śni się to, czego boimy się w rzeczywistym życiu.

Dlaczego śnią się koszmary?

Dokładny mechanizm powstawania koszmarów sennych nie został do tej pory jednoznacznie określony. To, dlaczego śnią się koszmary, nie jest całkowicie wyjaśnione. Wiadomo o nich, że powstają w fazie REM – tak samo jak przyjemne sny. Mimo że mechanizm nie jest do końca zbadany, można podać kilka przyczyn z życia codziennego, które mogą mieć wpływ na pojawienie się koszmarów.

- Permanentny stres – osoby, które na co dzień doświadczają dużego stresu, są podatne na miewanie koszmarów sennych w nocy; swoje lęki i skrywane zdenerwowanie rozładowują podczas snu, a właściwie robi to za nie ich podświadomość; co ciekawe, stres jest przyczyną powstawania koszmarów sennych u ludzi w każdym wieku: zarówno u dzieci, jak i u dorosłych z tym, że u dzieci stanowi on podstawową przyczynę negatywnych obrazów podczas snu,

- zaburzenie stresowe pourazowe – jeśli spotkało Cię jakieś traumatyczne wydarzenie, jego skutki, mimo że na zewnątrz często niezauważalne, mogą się pojawić właśnie podczas marzeń sennych; wówczas będzie to sposób radzenia sobie psychiki z trudnym wydarzeniem,

- depresja i stany lękowe – takie stany, które występują przez dłuższy czas, prowadzą do koszmarnych wizji podczas snu; złe sny są wtedy pewnego rodzaju odwzorowaniem rzeczywistości,

- nadużywanie substancji psychoaktywnych,

- stosowanie leków antydepresyjnych i leków na nadciśnienie,

- spożycie przed snem zbyt obfitego posiłku – jako że przed snem nie powinno się przyjmować zbyt dużej liczby kalorii, taka sytuacja daje mózgowi naturalny sygnał, że należy zwiększyć aktywność; podobnie rzecz ma się z większą dawką alkoholu przed snem,

- pozycja podczas snu – nowe badania sugerują, jakoby osoby śpiące na lewym boku były bardziej podatne na występowanie koszmarów sennych.

Konsekwencje koszmarów sennych

Koszmary senne nie są obojętne dla zdrowia. To, że rano się obudzimy, nic nie pamiętając lub po prostu przepracujemy ten stan, to oczywiście sukces. Mimo to w momencie występowania koszmaru organizm działa inaczej, co może wpływać na zdrowie.

Często występujące koszmary mogą skutkować stanami depresyjnymi. Przemęczenie wywołane brakiem snu może z kolei zaburzać normalny rytm dnia, być przyczyną stresu i lęku przed niemożnością wykonania obowiązków.

Podczas śnienia koszmaru w organizmie dochodzi do wyrzutu większej ilości kortyzolu. Jeśli zdarza się to tylko raz na jakiś czas, nie będzie miało konsekwencji dla organizmu. Jeśli jednak koszmary pojawiają się częściej i zwiększa się poziom kortyzolu, może to prowadzić do obniżenia odporności organizmu.

Mówi się, że koszmary senne przeżywane tylko raz na jakiś czas mają pozytywny wpływ na zdrowie. Pobudzają organizm do działania, a ten ma siły, by stosować reakcje obronne przed negatywnymi obrazami.

Jak radzić sobie z koszmarami sennymi?

Koszmary nie są schorzeniem, zatem nie da się ich wyleczyć. Zdając sobie sprawę z tego, czym są uwarunkowane, można spróbować ich unikać. Bardzo prostym sposobem jest unikanie jedzenia przez snem, aby organizm mógł się naturalnie wyciszyć i nie dawać mózgowi znaku o konieczności podjęcia aktywności.

Jeśli zauważasz też, że koszmary pojawiają się wtedy, gdy przyjmujesz konkretną pozycję podczas snu, spróbuj ją zmienić, na ile to możliwe. Może się faktycznie okazać, że dana pozycja nie sprzyja spokojnemu wypoczynkowi. W tej kwestii może się jeszcze pojawić temat materaców i wygodnej poduszki. Dobrze dobrane podłoże sprawi, że sen będzie lepszej jakości, a Tym samym jest większe prawdopodobieństwo, że i marzenia senne będą pozytywnie odczuwane.

Aby unikać koszmarów, dobrze też przygotować swoją sypialnię na sen. Należy wynieść z niej urządzenia elektroniczne (tablety, laptopy, smartfony) oraz wszelkie inne przedmioty, które mogłyby przeszkadzać w zaśnięciu i prawidłowym śnie. Niebieskie światło emitowane przez urządzenie elektroniczne sprawia, że mamy trudności z zaśnięciem. Zaniża też jakość trwającego snu. Nie samo wynoszenie urządzeń z sypialni jest istotne. Także nieużywanie ich przed snem (nieprzeglądanie portali społecznościowych, nieoglądanie filmów na telewizorze) wspomaga lepsze zasypianie i lepszej jakości sen.

Ważne też, by w pokoju był porządek, ponieważ to pozwala osiągnąć psychiczny spokój. Mnóstwo rzeczy porozrzucanych po pokoju, wiele niepotrzebnych przedmiotów tylko zaburza komfort snu. Przez nie ciągle mamy w głowie mętlik, który może się przysłużyć sennym koszmarom.

Jest jeszcze jeden, bardzo przyjemny sposób na polepszenie jakości snu, a tym samym na zminimalizowanie ryzyka pojawienia się koszmarów. To aromaterapia w prostej formie. Badania naukowców z Uniwersytetu w Mannheim w Niemczech dowodzą, że zapachy powodują przyjemniejsze odczucia podczas snu. Wystarczy, by w pomieszczeniu, w którym śpisz, znajdowały się pachnące kwiaty (byle nie za mocno, np. bez czy jaśmin nie powinny być brane pod uwagę) lub świece zapachowe czy uwalniane z atomizera olejki eteryczne. Dzięki temu sen będzie znacznie przyjemniejszy.

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że koszmary senne nie są przyczyną, ale skutkiem danego wydarzenia. W związku z tym nie da się wyleczyć człowieka z koszmarów. Można jedynie wpłynąć na stan psychiczny wywołany konkretną sytuacją. Po stwierdzeniu, co było przyczyną i wprowadzeniu działań mających na celu zmniejszenie negatywnych skutków, walka z koszmarami może zostać wygrana.

W przypadku gdy koszmary senne pojawiają się bardzo częste, są męczące, a Ty nie potrafisz sobie z tym poradzić żadnym ze znanych sposobów, powinieneś skonsultować się z psychologiem.

Kiedy koszmary senne ratują życie…

Koszmary senne mają też dobre znaczenie dla naszego zdrowia lub życia. Kiedy z naszym organizmem dzieje się coś nie tak, ten chce nam to pokazać podczas snu. Złe sny mogą się pojawiać na przykład wtedy, gdy mamy za niski albo za wysoki poziom cukru. Jeśli negatywne, straszne sny zdarzają Ci częściej niż wcześniej, warto zwrócić uwagę na ten aspekt. Będąc u lekarza, możesz o tym wspomnieć.

Złe sny mogą się pojawiać także wtedy, kiedy mamy niedobory magnezu. Magnez to ważny składnik, który należy wprowadzać do codziennej diety w postaci suplementu, ponieważ odpowiada za umiejętność radzenia sobie ze stresem, za lepszy stan mięśni czy za stan emocjonalny.

Koszmary senne to nieprzyjemne doświadczenia, które pojawiają się podczas snu. Źródeł ich powstawania można upatrywać w wielu rzeczach. Najbardziej prawdopodobne są zdarzenia z życia codziennego, najczęściej te trudne, traumatyczne. Z koszmarami można sobie radzić, podejmując działania, o których wspomnieliśmy powyżej. Jeśli żadne z nich nie pomogą, należy skonsultować się z psychologiem.